Đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ,
Gánh nặng cuộc đời không ai khổ hơn cha. (1)

Xin đựợc chia sẻ cùng các anh chị một chút tâm tình của tôi về người mẹ hiền mà chứng bệnh ung thư nghiệt ngã kéo dài hơn một năm rưỡi đã cướp đi sinh mạng của người vào ngày đầu năm âm lịch.

Sau khi Mẹ mất, tôi vẫn nuôi trong lòng ý định ghị laị một số hồi ức về quãng đời ấu thơ cho đến trưởng thành của tôi ngay cả khi đã lập gia đình mà tôi đã may mắn được chở che trong vòng tay thương yêu của cha mẹ.

Mẹ tôi sinh trưởng ở vùng nông thôn miền Bắc, thuộc Hiếu Hiệp, Hà Đông (ngoai thành Hà Nội). Mẹ tôi là một phụ nữ đảm đang, hiền lành và xinh đẹp. Theo lời kể của bà ngoại tôi, ông ngoại tôi thuộc giới khá giả trong làng có nhiều ruộng đất phải mướn người canh tác. Trước khi lấy bà ngoại tôi, ông ngoại tôi đã có gia đình và một người con trai làm Lý Trưởng. Sau khi người con trai này mất (vì một lý do mà tôi không còn nhớ rõ), người cháu của ông ngoại tội dẫn ăn cướp vào nhà giết ông để được ăn thừa tự. Bọn cướp đã rải chông khắp các nẻo dường đến nhà ông ngoại tôi để không ai có thể đến cứu. May mắn là khi thấy ông tôi nằm bất tỉnh trên vũng máu, chúng tưởng ông chết nên đã rút lui. Ông ngoai tôi sau đó đã nghĩ đến việc tìm người nối dõi tông đường và lấy bà ngoại tôi làm vợ kế. Bà ngoai tôi sinh cho ông hai người con là mẹ tôi và cậu tôi.

Ngoại tôi bảo mẹ tôi thủa bé xinh đẹp lắm. Mẹ có cặp mắt to, đen, mũi cao thẳng và làn da trắng mịn màng; mái tóc mẹ đen dày và bóng mượt (không như tóc tôi giống bên nội chỉ có mấy sợi lưa thưa). Bà ngoại lớn rất thương, thường hay dẫn mẹ tôi lên chùa và thăm xóm giềng để khoe con gái đẹp. Lần nào đi chợ về bà cũng mua cho mẹ tôi một thúng quà nhỏ.

Vì không thích nghề nông nên bà ngoại tôi xin ông tôi ra ở riêng để tiện việc buôn bán. Mẹ tôi theo ngoại tôi ra chợ từ năm 12 tuổi và bắt đầu từ đó nghề buôn bán đã gằn liền với cuộc đời mẹ tôi gần 40 năm trường.

Sau hiệp định Genève 1954, bố tôi và bà nội tôi theo gia đình ông chú tôi và SG lập nghiệp (ông nội tôi mất sớm lúc chưa đầy 40 tuổi). Mẹ tôi cũng bỏ làng cùng bà ngoại tôi và cậu tôi di cư vào miền Nam (lúc đó ông ngoại tôi cũng đã mất). Rồi thì Bố Mẹ tôi gặp nhau ở trại di cư. Ít lâu sau Bố tôi cưới mẹ tôi và 7 chị em chúng tôi đã lần lượt ra đời.

Bố tôi phục vụ trong quân đội, thường đóng ở các tỉnh miền Trung. Mẹ tôi tảo tần buôn bán, chăm sóc nội tôi và nuôi dạy con thơ (chị em tôi lúc đó mới chỉ có 4 đứa). Thời điểm ấy gia đình tôi rất chật vật. Me tôi tự may quần áo cho chúng tôi, từ quần áo đi học, đến quần áo ở nhà; thậm chí cả áo quần mặc vào dịp tết.

Sau một thời gian dài trong quân dội, Bố tôi được giải ngũ vì lý do sức khoẻ và về làm kế toán ở Kế Toán Cục Trung Ương. Đồng lương công chức thời bấy giờ rất ít ỏi, chỉ đủ tiền quà sáng cho Bố tôi và mua một bao gạo mà thôi. Phần sinh hoạt phí và tiền học hành của chúng tôi đều do một tay Mẹ tôi lo liệu.

Dù có cả một sập vải nhưng mẹ tôi tứ thời chỉ có quần đen, áo sơ mi và áo kiểu, đa phần là áo trắng (vì Mẹ tôi thích màu trắng). Họa hoằn lắm mới thấy Mẹ mặc áo dài vào những dịp lễ, tết. Chỉ những đám cưới hay đại tiệc nào quan trọng mới có sự hiện diện của Mẹ bên cạnh Bố tôi vì toàn bộ thời gian quý báu của Mẹ đều dành cho việc buôn bán và chăm sóc gia đình.

Năm tôi bước vào trung học thì nội tôi qua đời. Ba năm sau cậu tôi cũng ra đi vào “mùa hè đỏ lửa” 1972. Ngoại tôi chỉ còn lại Mẹ tôi nhưng thấy còn khỏe mạnh nên ngoại muốn sống một mình. Mẹ tôi sợ ngoại lớn tuổi có chuyện bất trắc không ai hay, nên cắt đặt tôi và em gái kế sang ngủ với Ngoại mỗi đêm (nhà ngoại chỉ cách nhà tôi khoảng chừng 600m).

Mẹ tôi vào lúc này mở rộng thêm cửa hàng vải bằng cách bán thêm những mặt hàng gia dụng khác như: mùng, mền, gối… Nhờ sự khéo léo, đảm đang của Mẹ mà cuộc sống gia đình tôi ngày một sung túc thêm.

Tôi tuy là chị cả trong nhà nhưng ngoài việc 3 buổi cắp sách đến trường (sáng học phổ thông, chiều học toán, lý, hóa, tối lại học thêm sinh ngữ) và quét nhà, lau nhà; tôi chẳng cần phải làm thêm gì cả. Chị em tôi chỉ cần chuyên tâm học cho thật giỏi là được rồi. Bố mẹ tôi thường nhắc nhở chúng tôi:
– Bố mợ không được học hành đến nơi đến chốn vì hoàn cảnh, các con cố gắng đỗ đạt thành tài để sau này không phải cực nhọc tấm thân.

Các em tôi đã thay tôi làm tròn ý nguyện của Bố Mẹ tôi; riêng tôi lúc đó vì vào buổi giao thời (1975) mới học xong lớp 12. Tôi nghe Bố ghi danh vào học SPMG ngay khi vừa thi đậu tú tài; bố tôi lo nếu như không đậu được đại học tôi sẽ phải đi TNXP hay làm thủy lợi; việc ấy đối với một người nhỏ con ốm yếu như tôi chắc không thể nào kham nổi.

Cuối năm 1976 khi mẹ tôi sanh em trai út bà ngoại mới chịu về ở với chúng tôi. Do hoàn cảnh xã hội thay đổi việc buôn bán của mẹ tôi cũng chịu ánh hưởng theo. Cách thức kinh doanh lúc ấy không còn phù hợp với bản chất thật thà của mẹ tôi nữa, nên bố mẹ tôi chuyển sang hướng làm ăn mới; bố tôi vào làm cho Hợp Tác Xã phường, còn mẹ tôi lãnh cói ở tổ hợp về làm gia công phụ thêm kinh tế gia đình.

Mẹ tôi lúc ấy buồn lắm, thỉnh thoảng ngồi chơi với tôi ngoài hàng ba trước nhà (nhà tôi có một khoảng sân nhỏ bố tôi trồng một cây đa Nhật và một giàn thiên lý thơm hương. Mỗi tối sau bữa ăn, bố mẹ tôi và tôi hay ra sân ngồi trò chuyện. Mẹ tôi nhắc lại với giọng buồn buồn:
– Bố mợ dự tính làm thêm 5 năm nữa thì về hưu, mợ có dành dụm được 1 số tiền đủ để bố mợ an hưởng tuổi già và cho các con ăn học thành tài, nhưng thật là đáng tiếc…

Mẹ tôi cho biết 1 phần tiền dành dụm bị mất do mua công khố phiếu của chính phủ phần khác do bán chịu cho khách hàng (mẹ tôi cho một số người nghèo và những người buôn bán ở chợ mua trả góp mỗi ngày không tính lời), khi thời cuộc thay đổi tiền mua trái phiếu coi như mất; còn những người mua hàng thì tứ tán khắp nơi, có người không chịu trả, có người quá nghèo nên mẹ tôi cho luôn không đòi nữa.

(còn tiếp)

 
* Trang này được xem 3844 lần